Ο Ιδρυτής. Δημήτριος Χαρίσης
Ο Δημήτριος Χαρίσης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το Μάιο 1814 και απεβίωσε στη Μασσαλία την 1η Οκτωβρίου του 1887. Άνθρωπος με προσωπικό κύρος, με ευγένεια και ευθύνη προς τον συνάνθρωπο, με σεβασμό προς την Εκκλησία και το έργο της, ίδρυσε με τη διαθήκη του το Χαρίσειο Ίδρυμα στη Θεσσαλονίκη.
Σε ηλικία επτά ετών ο Δημήτριος Χαρίσης βρέθηκε με την οικογένεια του στη Μασσαλία. Σε συνεργασία με τον αδελφό του Θεαγένη Χαρίση δημιούργησε εκεί τον μεγάλο εμπορικό οίκο “Χαρίση”, μέσω του οποίου απέκτησε μεγάλη προσωπική περιουσία, την οποία διέθετε προς φιλανθρωπικούς σκοπούς. Στη διάρκεια της ζωής του παρέμεινε άγαμος και ζήτησε να ταφεί μαζί με τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη.
Στη διαθήκη του όρισε επίσης την ανέγερση γηροκομείου στο οικόπεδο της πατρικής οικίας του, στο κτίριο που στέγαζε ως το 1890 το βρετανικό προξενείο. Το οικόπεδο, που είχε καεί στην πυρκαγιά του ίδιου έτους, βρισκόταν ανάμεσα στις σημερινές οδούς Μητροπόλεως – Λασσάνη – Προξένου Κορομηλά – Μητροπολίτου Ιωσήφ.
Η ίδρυση του Χαρίσειου Ιδρύματος αποτελεί σημείο αναφοράς για την ιστορία της Θεσσαλονίκης, καθώς την περίοδο εκείνη δεν υπήρχαν συντάξεις και η ζωή των γερόντων συναντούσε πολλές δυσκολίες. Το Χαρίσειο Ίδρυμα με την παρουσία του άλλαξε τη ζωή και το πρόσωπο της πόλης, καθώς προσέφερε καθημερινά σε εκατοντάδες ανθρώπους. Για αυτό και την ίδια περίοδο προγραμμάτιζε την ίδρυση γηροκομείου ο άλλος μεγάλος ευεργέτης της Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Παπάφης.
Από το 1968 το Χαρίσειο μεταφέρθηκε και λειτουργεί πλέον στην περιοχή της Μαλακοπής Θεσσαλονίκης, στις παρυφές του Κέδρινου λόφου, όπου σε έναν χώρο εντός της πόλης αλλά και κοντά στη φύση, προσφέρει υπηρεσίες φιλοξενίας και φροντίδας σε δεκάδες συνανθρώπους μας.
Στην είσοδο και στην αυλή του, η προτομή του Δημητρίου Χαρίση τιμά τον μεγάλο ευεργέτη και μεταφέρει υψηλό παράδειγμα φιλανθρωπίας, χριστιανικής αγάπης, σεβασμού και πολιτισμού, σε όλους τους επισκέπτες που τίθενται υπό την παρουσία του…
Ιστορία
Το 1899 προκρίνεται ως έτος ενάρξεως της λειτουργίας του Χαρισείου. Τη χρονιά αυτή η Εφορεία του Γηροκομείου συνήλθε στην πρώτη συνεδρίαση.
Την Τετάρτη 25 Απριλίου 1900 ελήφθη η απόφαση άμεσης εισαγωγής των επτά πρώτων γερόντων, πέντε ανδρών και δύο γυναικών. Το Χαρίσειο ως σκοπό του είχε τη γηροκομία υπεργήρων ανδρών και γυναικών που ήταν αποδεδειγμένα ενδεείς και λόγω ηλικίας ανίκανοι για εργασία.
Συγχρόνως έπρεπε να είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, Έλληνες από τη Θεσσαλονίκη ή από χρόνια εγκατεστημένοι στη Θεσσαλονίκη.
Η ίδρυση του Χαρισείου γέμισε ένα κενό στο φιλανθρωπικό έργο της Θεσσαλονίκης. Στις αρχές του 20ου αιώνα δεν υπήρχαν συντάξεις.
Όσο ο γέροντας είχε δυνάμεις μπορούσε να εργάζεται για να ζει. Μετά την παύση της δουλειάς η ζωή του γινόταν προβληματική. Η ανάγκη λειτουργίας Γηροκομείου παρουσιάσθηκε ακόμη πιο έντονη με την έλευση των προσφύγων.
Η φιλανθρωπική δράση του Γηροκομείου δεν περιορίστηκε στη φροντίδα της τρίτης ηλικίας. Οι ειδικές κοινωνικές ανάγκες ώθησαν το Γηροκομείο να επεκτείνει τις δραστηριότητές του, όπου η αγάπη για τον πάσχοντα το ζητά (περίθαλψη ορφανών, φροντίδα απροστάτευτων γυναικών, σίτιση ενδεών, στέγαση μοναχών και αστέγων λαϊκών).
Το 2010 ξεκίνησαν εργασίες πλήρους ανακατασκευής των εγκαταστάσεών του, ώστε να υπερκαλύπτονται τα διεθνή πρότυπα για την άνετη ζωή των ηλικιωμένων.
Σήμερα το Ίδρυμα, με επιφάνεια δόμησης περίπου 6.450,00 τ.μ., έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει 144 γέροντες. Το κτίριο αναπτύσσεται σε 4 επίπεδα και 3 πτέρυγες.
Οι 2 πτέρυγες αφορούν σε θαλάμους διαβίωσης, χώρους υποδοχής και αναψυχής, ενώ η τρίτη πτέρυγα φιλοξενεί τη διοίκηση, αναρρωτήριο, κουζίνα και χώρο εστιάσεως, καθώς επίσης και αίθουσες εκδηλώσεων (κλειστή και υπαίθρια).
Σε ανεξάρτητο χώρο χωροθετείται το υδροθεραπευτήριο. Στο υπόγειο των πτερύγων είναι εγκατεστημένος ο μηχανολογικός εξοπλισμός, καθώς και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Αξιοποιούνται τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον (ηλιακοί συλλέκτες, φωτοβολταϊκά, δεξαμενή συγκέντρωσης ομβρίων υδάτων).
Οι θάλαμοι διαβίωσης είναι κυρίως δίκλινοι, κλιματιζόμενοι, με τουαλέτα και μπάνιο, με δυνατότητα υποστήριξης και ατόμων με ειδικές ανάγκες. Σχεδιάζεται η λειτουργία κέντρου ημερήσιας φροντίδας ηλικιωμένων και η φιλοξενία ατόμων με άνοια και με δυσκολίες όρασης.
Ιδρυματικός Ιερός Ναός αγίου Νεκταρίου
Ο Ιδρυματικός Ναός του Αγίου Νεκταρίου βρίσκεται εντός των εγκαταστάσεων του Χαρισείου και αποτελεί σημείο αναφοράς για τη λειτουργική και πνευματική ζωή των φιλοξενουμένων του.
Παράλληλα προσφέρεται για την τέλεση ιερών μυστηρίων (γάμων και βαπτίσεων κλπ.) -τα έσοδα των οποίων στηρίζουν την λειτουργία του Ιδρύματος. Σημαντική παράμετρος είναι οι αρκετές θέσεις στάθμευσης που διαθέτει ο αύλειος χώρος του.
Όλοι οι χώροι του είναι πλήρως προσβάσιμοι σε άτομα με κινητικές δυσκολίες, εξασφαλίζοντας ότι κανένας ηλικιωμένος δεν στερείται τη δυνατότητα συμμετοχής στη λατρευτική ζωή.
Οι ιερές ακολουθίες τελούνται κάθε Κυριακή και σε όλες τις μεγάλες εορτές, ενώ τελούνται τακτικά και ιερές Αγρυπνίες, παρέχοντας στους ηλικιωμένους συχνές λατρευτικές ευκαιρίες.
Η μετάβαση στον ναό είναι δυνατή και μέσω εσωτερικού τούνελ, ώστε αυτή να είναι εφικτή ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. Παράλληλα, ο ναός είναι πλήρως κλιματιζόμενος, προσφέροντας ζεστασιά τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι.
Τα τελευταία χρόνια, κάτω από τον κυρίως ναό, λειτουργεί και παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Αμφιλόχιο, προσφέροντας έναν επιπλέον χώρο προσευχής και περισυλλογής.
Αν και το μέγεθός του υπερβαίνει τις ανάγκες του Χαρισείου, αυτό αποτελεί συνειδητή επιλογή. Ο ναός σχεδιάστηκε ως γέφυρα ανάμεσα στους γηροκομουμένους και την τοπική κοινωνία, προσφέροντας χώρο προσευχής, κοινωνικής επαφής και πνευματικής ενίσχυσης.
Εμπνευστής αυτής της ιδέας υπήρξε ο πρώην Διευθυντής του Χαρισείου, κ. Ταγαράκης Ιωάννης, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην ίδρυση και λειτουργία του ναού, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα ενός ιερού χώρου για την καθημερινότητα των φιλοξενουμένων.
Μια από τις πιο συγκινητικές παραδόσεις είναι η ψαλμωδία των εγκωμίων τη Μεγάλη Παρασκευή από τη χορωδία των γηροκομουμένων, δημιουργώντας ένα μοναδικό κλίμα κατάνυξης και συμμετοχής.
Η ύπαρξη του ναού μέσα στο Χαρίσειο προσφέρει ανεκτίμητα οφέλη:
Παρέχει πνευματική παρηγοριά, ενισχύει την αίσθηση εκκλησιαστικής κοινότητας και δίνει την ευκαιρία στους φιλοξενούμενους να συμμετέχουν ενεργά στη λατρευτική ζωή, διατηρώντας ζωντανή την επαφή τους με τις θρησκευτικές παραδόσεις και την κοινωνία.
Η παρουσία του ναού, που δεσπόζει με το μέγεθός του, αποτελεί διαρκή υπενθύμιση ότι ανεξάρτητα από την ηλικία, η πίστη και η αγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο παραμένουν πηγή χαράς και νοήματος στη ζωή.
Διοικητικό Συμβούλιο
Η Διοίκηση της Μονάδας ασκείται από εννεαμελές Διοικητικό Συμβούλιο
Πρόεδρος –από της ιδρύσεώς του Γηροκομείου το 1899– είναι ex officio ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Τον όρο αυτό έθεσε ο ίδιος ο ιδρυτής Δημήτριος Χαρίσης, εμπιστευόμενος τη λειτουργία του στην φροντίδα της τοπικής εκκλησίας.
Έκτοτε, όλα τα μέλη του Δ.Σ. παρέχουν τις υπηρεσίες τους αμισθί, αντανακλώντας την προσφορά και το πνεύμα διακονίας που διέπει το Ίδρυμα.
ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΣΥΝΘΕΣΗ
Πρόεδρος: Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος
- Γραμματέας: Τζιβάνης Παναγιώτης
- Ταμίας: Τσοπανίδης Ιωσήφ-Γεώργιος
- Μέλη:
- Βαΐτση Βιολέττα
- Μπουραζάνας Δημήτριος
- Μωραϊτίδης Ιωάννης
- Σιαπέρας Βασίλειος
- Σπυρίδου Ελένη
- Ουγγρίνης Θεοφάνης
(Η θητεία των μελών είναι τριετής)
Tο Διοικητικό Συμβούλιο, συνεχίζει με συνέπεια και αφοσίωση το έργο και την αποστολή του Χαρισείου, διατηρώντας τις ίδιες αξίες που υπηρετεί ως προνοιακή δομή για περισσότερο απο 125 χρόνια.
Διευθυντής της Μονάδας: Αρχιμανδρίτης Φώτιος Ζαρζαβατσάκης (αμισθί)
